+12 °С
Ямғыр
VK
Бөтә яңылыҡтар
Әкиәт иленә сәйәхәт
13 Февраль 2021, 11:45

ШАЯН БЕСӘЙ. БАШҠОРТ ХАЛЫҠ ӘКИӘТЕ

Йәшәгән, ти, бер шаян бесәй. Күршеләрҙең мөгәрәбенә төшөп ҡаймаҡ, һөт, май урлап ашаған. Шуға уны хужа ҡыуып сығарған.Уҫал итеп мыраулап китеп барған ас бесәйгә урман ситендә ҡуян осраған. “Ҡайҙа китеп бараһың?” — тип һораған ҡуян.- Урман йәнлектәрен ашарға китеп барам! — тигән бесәй.Ҡурҡаҡ ҡуян тиҙерәк ҡаса һалған. Уға төлкө осраған: “Ҡайҙа ашығаһың, дуҫҡай? Кем баҫтыра?“ — тип һораған ул.— Унда бесәй, барыһын да ашайым тип йөрөй! — тигән ҡуян.Улар бергәләп йүгереп киткән. Артабан бүре осраған.

— Ҡайҙа шулай ашығаһығыҙ? — тип һораған бүре.
— Бесәй килә, барыбыҙҙы ла ашарға! — тип яуаплағандар. Инде йәнлектәр өсәүләп йүгергәндәр. Ҡаршыларына айыу килә, ти. “Ҡайҙа ашығаһығыҙ?”— тип һораған ул. Тегеләр бер тауыштан:
— Яуыз бесәйҙән ҡасып китеп барабыҙ! — тигән.
— Мине лә алығыҙ! — тигән айыу. Улар дүртәү булып киткән.
Бара торғас, хәлдән тайып, ял итеп алырға булғандар.
— Әллә аш бешереп ҡунаҡҡа саҡырайыҡмы бесәйҙе? — тигән, айыу. Барыһы ла риза булған. Шунан айыу — аҙыҡ, бүре — һыу, төлкө утын артынан киткән. Ә ҡуянға ҡунаҡҡа саҡырырға ҡушҡандар. Аш әҙерләгәс, айыу — ағас башына, бүре — ҡойолған япраҡ аҫтына, төлкө, өйөлөп ятҡан сыбыҡ-сабыҡ араһына ҡасҡан...
Ашауҙы ишеткән бесәй ҡуян артынан ташланған. Ҡурҡышынан һушын юғалта яҙған ҡылый урманға кереп ҡасҡан. Ә бесәй, килеп еткәс тәмле аш еҫенә түҙемһеҙләнеп, утлы ҡаҙанға үрелгән. Ауыҙы, ҡулы бешкәс ыҫылдай-мыраулай, үрле-ҡырлы һикерә башлаған. Быны ишетеп төлкө, төпкәрәк йәшеренергә уйлап, ҡыбырлап ҡуйған.
“Сысҡан йөрөй икән”, — тип, бесәй үткер тырнаҡтарын төлкөнөң ҡолағына батырған. Ҡобараһы осҡан төлкө, сыбыҡ-сабыҡ араһынан сығып, ары ҡасҡан. Бесәй ҙә ҡурҡышынан ҡырға һикергән һәм япраҡ өйөмө аҫтында боҫоп ятҡан бүренең башына килеп төшкән. “Һуңғы көнөм етте”, — тип уйлап бүре урманға ҡарай сапҡан. Үҙе лә ҡурҡҡан бесәй ағасҡа үрмәләүе булған — тайыштабан “дөбөр-шатыр” ҡолап та төшкән! Бесәй өс көн, өс төн ул шул ағас башында мыяулап ултырған, ти.
Читайте нас: