ЕР ҠАБЫҒЫНЫҢ ӨҪТӨ

Тупраҡ (шулай уҡ ер) — ер ҡабығының өҫтөндәге ҡатлам - педосфера. Ергә төрлө ҡатнашмалар - органик матдәләр, минералдар, газ һәм ерҙә йәшәгән биологик формалар булған дым, һыу инә. Тупраҡтың һыуҙы тота һәм фильтрлай торған тәбиғи резервуар булып тора, шулай уҡ унда төрлө тере организмдар йәшәй. Тупраҡ климат шарттарына һәм рельефҡа ҡарап формалаша; Тупраҡ Ерҙең литосфераһының өлөшө булып тора, ул гидросфера, биосфера һәм атмосфера менән үҙ-ара йоғонто кисерә.

Башҡортостан территорияһында тупраҡтың төп дүрт төрө: һоро урман тупрағы, кәҫле-көлһыу, ҡара тупраҡтар, тау тупрағы айырылып тора. Һоро урман тупрағы башлыса республиканың төньяғында Ағиҙелдең уң яҡ яры буйлап Эҫем тамағынан аҫтараҡ күҙәтелә. Был тупраҡ республика майҙанының өстән бер өлөшөн тиерлек биләй һәм урман зонаһы өсөн хас. Был зонала яуым-төшөм мул, шуға һыу серемтәнең байтаҡ өлөшөн йыуып алып китә. Серемтә һоро урман тупрағында ни бары — 3—7 %.