+21 °С
Болотло
VK
Бөтә яңылыҡтар
Дөйөм мәҡәләләр
22 Сентябрь 2020, 19:05

ӘКИӘТТӘ ҠУНАҠТА

Тәбиғәткә кем кәрәк? Борон-борон заманда йәшәгән, ти, терпе, төлкө һәм тейен. Улар шул тиклем дуҫ булған. Һәр ваҡыт бергә уйнағандар, эш эшләгәндә бер-береһенә ярҙам иткәндәр. Ә уларҙың төп эштәре – тәбиғәтте һаҡлау, тәртиптә тотоу булған. Сос тейен, ағастан-ағасҡа һикереп йөрөп ылыҫлы ағастарҙың тубырсыҡтарын йыйған. Аҙаҡ, уларҙың орлоҡтарын алып, ергә күмеп ҡуйған. Тейен сәскән орлоҡтарҙан ағастар үҫеп сығып, ҡуйы урмандар барлыҡҡа килгән. Ә терпе менән төлкө төрлө зарарлы бөжәктәрҙе, сысҡандарҙы тотҡан урманды таҙалаған. Берҙән-бер көндө, йәнлектәр эштәрен бөткәндәр ҙә ял итергә ултырған. Ултыра торғас бәхәсләшеп киткәндәр. — Мин тәбиғәткә һәм кешелеккә иң кәрәклеһе! – тип һүҙ башлаған тейен.— Мин булмаһам, ағастар үҫмәҫ ине. Урман булмаһа – һыу ҙа ҡорой. Ә һыу булмаһа — бөтә тереклек юҡҡа сыға!— Тороп тор, тейенкәй! Һин генә ағастың орлоҡтарын таратмайһың бит! Ел дә тарата ала. Ә бына мин булмаһам ҡоротҡостар, сысҡандар донъяны баҫып алыр ине, — тип һүҙгә ҡушылған төлкө лә.— Юҡҡа һүҙ көрәштереп ултырмағыҙ! Тәбиғәт өсөн һәр йәнлек файҙалы, – тип тынысландырырға тырышҡан терпе.Тейен бирешергә теләмәгән:— Ә шулай ҙа, иң матуры — мин! Минең тирем йомшаҡ ҡына, ҡойроҡтарым да күпереп тора. Минеке кеүек алҡалар берәү ҙә лә юҡ! – тип маҡтаныуын дауам иткән.— Минең дә туным бик матур. Ә бына терпенең туны йәмһеҙ, сәнскеле, үҙе ҡара, күңелһеҙ! — тип терпене үсекләргә керешкән төлкө...(дауамы сайтта)

Терпе асыуланған да йомарланып тәгәрәп килеп төлкөнө төкөп осорған. Энәләргә сәнселгән төлкө, ауыртыныуына сыҙай алмай, илап ҡайтып киткән.
Тейен үҙенең хатаһын аңлап, терпенән ғәфү итеүен һораған. Терпе ғәфү иткән. Ә бына төлкө терпенең энәләре менән сәнскәнен онота алмаған һәм дошманға әйләнеп киткән. Хәҙер ул сысҡандарға ғына түгел, терпегә лә һунар итә башлаған, ти.
Рәсим ЙӘМҒУРСИН.
Бөрйән районы Яуымбай мәктәбе.
Читайте нас: