+12 °С
Ямғыр
Бөтә яңылыҡтар
ИРӘКТАШ
– Эйе, эйе, әсәй, сәйәхәтселәр урыҫ телендә, уның тештәр кеүек тырпайышып теҙелеп торған осло ҡаяларын күреп “Инзерские зубчатки” тип йөрөтәләр икән, – тине Камил, һүҙҙе эләктерә һалып. – Был дөрөҫ түгел, әсәй! Ул һис тә “Инйәр тештәре” түгел, ә Ирәкташ!
ИРӘКТАШ
(Хикәйә)
Йүгерешеп килеп ингән Камил менән Шамил ашыға-ашыға юл моҡсайҙарын йыя башланы.
– Бәй, бәәәй, ни булды? – тип аптыраған әсәһенә баш та ҡалҡытмай:
– Әсәй, беҙ иртәгә Белорет районына Ирәкташҡа барабыҙ. Бөгөн сәйәхәтселәр клубында иғлан иттеләр, – тине Камил.
– Борсолма инде, әсәй, ике көнгә барабыҙ! – тине Шамил, ике бармағын күрһәтеп. “Ә ололар беҙгә ҡарағанда икеләтә күберәк, етәкләшеп тигәндәй йөрөйәсәкбеҙ”, – тип һүҙен дауам итте ул.
– Эйе, палаткалар ҡуйып, усаҡ яғасаҡбыҙ, – тине Камил өҫтәп.
– Усаҡ, палатка өсөн генәме, яҡыныраҡ урын бөткәнме ни һеҙгә? Ана, Ағиҙел ярында ла матур ерҙәр бихисап.
– Юҡ инде, әсәй, беҙ бит иииң матур тауҙарҙың береһенә – Ирәкташҡа барабыҙ. Ул көньяҡ Урал төбәгенә ингән тау һырттары – бейек-бейек ҡая остары. Береһенән-береһе ослораҡ, гүйә һаҡта, теҙелешеп торған һалдаттар кеүек, – тине Камил.
– Ана, атайығыҙҙың да ялы тура килә, улай булғас уны ла саҡырығыҙ. Һеҙгә күҙ-ҡолаҡ булыр. Уйланыбыраҡ торҙо ла: “Әллә мине лә үҙегеҙ менән алаһығыҙмы?” – тип йылмайып ҡуйҙы.
– Ярай, беҙ ҡушҡуллап риза, урра! – тип, ҡысҡырышты малайҙар. Шамил: “Әсәй, әсәй, унда йәшәгән халыҡ һөйләүенсә, имеш, Ирәкташ, изге тау – Ирәмәл менән Ямантау тауҙарын икеһен ике яҡҡа айырып уртаһында тора, ти. Гүйә, ул, яҡшылыҡ менән яманлыҡтың һағында! Үәт, сәйер күренеш! Тиҙерәк үҙ күҙҙәрең менән күрергә ине.
– Эйе, эйе, әсәй, сәйәхәтселәр урыҫ телендә, уның тештәр кеүек тырпайышып теҙелеп торған осло ҡаяларын күреп “Инзерские зубчатки” тип йөрөтәләр икән, – тине Камил, һүҙҙе эләктерә һалып. – Был дөрөҫ түгел, әсәй! Ул һис тә “Инйәр тештәре” түгел, ә Ирәкташ!
– Быларҙың барыһын да ҡайҙан белдең, улым? Үҙең уҡыныңмы, әллә берәйһе һөйләнеме?
– Һуң, әсәәәй, беҙ бит сәйәхәтселәәәр! Ҡайҙалыр барыр алдынан, иң беренсе, беҙ күп итеп мәғлүмәт алырға тейеш! Энциклопедиянан ҡараныҡ, уҡыныҡ, таныштыҡ, клубта ла аңлаттылар!
– Ирәкташҡа саҡлы ерҙәр – Тирлән яғы тип атала. Был ерҙәрҙә башҡорт халыҡ эпосы “Урал батыр” барлыҡҡа килгән. Һәм уның төп геройы – Урал батырға бәйле хәлдәр ҙә шунда һүрәтләнгән, – тип, етди йөҙ күрһәтеп, белгес һымаҡ теҙеп алып китте Шамил.
Бик күпте белгән игеҙәктәр әсәләрендә ҙур ғорурлыҡ хисе уятты. Гүзәл улдарына һоҡланып: “Йәгеҙ, малайҙар, улай булғас йылы кейемдәр әҙерләйек. Төндәр һалҡын, – тип, әйберҙәр ҡарай башланы.
Үҙҙәренең ниәтенә ҡаршы төшмәй ыңғайлаған әсәһенә, Камил: “Барыһын да һөйләп бөтмәнек әле, әсәй, ҡалғанын үҙең барғас күрерһең, йәме, “во” тип, баш бармағын өҫкә сөйҙө.
Ә Шамил әсәһенә күҙ һирпеп кенә: “Бәлки, берәй ваҡыт Ирәмәлгәәә лә барырбыыыҙ”, – тип Камилға күҙ ҡыҫты.
ҺҮҘЛЕК:
Ирәк – киртләс, ырғаҡ һымаҡ тигән мәғәнәне аңлата. Тире тарттыра торған ҡулайлама ла шулай тип атала.
Зөбәйҙә ИСЛАМОВА
Читайте нас:
© 2024 «Аҡбуҙат» - Мәктәпкәсә йәштәге һәм башланғыс класс уҡыусылары өсөн әҙәби-нәфис журнал. Сайттағы мәҡәләләрҙе администрацияның ризалығы менән генә күсереп алырға рөхсәт ителә.
Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуған һәм киң мәғлүмәт саралары буйынса агентлығы; Башҡортостан Республикаһының Яҙыусылар союзы.
Баш мөхәррир Абдуллина Лариса Хашим ҡыҙы
Телефон
89659441892
Электрон почта
Адресы
г. Уфа, ул. 50 лет Октября, 13, 1 этаж
Реклама хеҙмәте
(347) 2927761
Редакция
(347) 2927761
Ҡабул итеү бүлмәһе
(347) 2927761
Хеҙмәттәшлек
89659441892
Кадрҙар бүлеге
8(347)272-42-07